Ankie is jarig

Foto's van Sem Presser, (1917 - 1986)
Tekst van Bea Etty Polak - Biet, (1917 - 2007)
Illustrator Leo Schatz, (1918 - 2014)
Gedrukt door Wim Polak, ondergedoken medewerker van de Arbeiderspers
Uitgave van "De Telg", Amsterdam, 1946, oorspr. uitg. 1943.

Prentenboek met zwart-wit foto's en tekeningen over Ankie die vijf jaar wordt. Ze krijgt cadeautjes en er is een kinderfeestje. Dit boek werd gemaakt om verzetsactiviteiten en onderduikers te financieren. Ankie is het dochtertje van het onderduikgezin van fotograaf Sem Presser. (S. de Bodt e.a.: Prentenboeken, ideologie en illustratie, p. 192-193) [2e dr.]

Tijdens zijn onderduikperiode in de Tweede Wereldoorlog, ging Sem Presser door met fotograferen. Zijn vriend Weehuizen, inmiddels hoofdredacteur van de Geïllustreerde Pers voorzag hem van opdrachten voor De Week in Beeld en Margriet, dat vanaf 1942 als zelfstandig damesblad verscheen. Hij leverde vooral veel kinderfoto's en reportages van de bossen bij Arnhem in de sneeuw. Maar hij produceerde ook ansichtkaarten, kalenders en een aantal boekjes in de illegaliteit.
De uitgaven waren bedoeld om geld in het laadje te brengen van de organisatie van onderduikers. Presser kwam met het idee en de latere Amsterdamse wethouder Wim Polak, die in Den Haag was ondergedoken, trad op als uitgever.
Met een verhaaltje van Polaks vrouw Bea Etty Polak- Biet, illustraties van de schilder Leo Schatz en foto's van Presser werd het jeugdboek Ankie is jarig enige malen herdrukt. Er is ook nog een vervolg verschenen onder de titel Ankie heeft een drukke dag. De voor de verjaardagskaarten en boekjes geportretteerde kinderen, onder wie Ankie, kwamen uit de Arnhemse buurt waar de Pressers ondergedoken zaten.

Ankie is jarig
"Hartelijk gefeliciteerd, peuter!" Moeder zoent Ankie op beide wangen.
"Peuter, peuter," zegt Vader. "Noem jij zo een grote dochter van 5 jaar maar een peuter. Misschien moet je nu wel "Mevrouw"zeggen.
"Mevrouw," lacht Ankie, "ik ben toch Uw kind!"
"Kom dan maar hier jarig kind" en Vader tilt zijn jarige dochter hoog in de lucht. "Laten we maar eens gaan kijken, wat er voor je op tafel ligt."
"Oh!" roept Ankie blij, als ze het pakje van de tafel opneemt en open maakt. "Een tas, een echte boodschappentas." Van schrik over zoveel moois vergeet ze te bedanken.
Moeder zegt: "Ga je maar vlug aankleden, dan kan je er straks suiker voor me in halen."
"Mag ik me dan vandaag alleen wassen?"
"Alleen?"
"Nu vooruit dan maar, jarige kinderen mag men niets weigeren."
Een prettige morgen wordt het.
De post brengt een pakje van Oma. Een gebreide hond komt er uit. Heeft Oma zelf gemaakt. En tante Leen komt Ankie een doos brengen, waarin kaarten zijn, die geborduurd kunnen worden. De morgen vliegt om. Dan wordt het midag.

Het is een middag vol verrassingen, want nu komt Meder binnen met een mooie muts voor ieder kind. Dat is leuk.
"Zal ik een foto maken?" vraagt Vader.
"Ja, een foto!!!"
Het duurt een tijdje, voor ze allemaal op de goede plaats zitten.
Ria, Ankie, Arnold en Ben op de bank. Kees, Jaapje en Dikkie er achter.
Wat moeten ze lachen om de gekke gezichten, die Vader tegen ze trekt.
Kees is de oudste van het stel. Hij wil goed kijken hoe het gaat, fotograferen.
Zo lijkt het niet moeilijk, maar het is het toch wel als je 't goed wilt doen.
Zullen we in de tuin gaan spelen, stelt Ank voor, als de foto is genomen.
Dat willen ze allemaal wel. "We hebben op school een leuk dansje geleerd," vertelt Ria. "Ik heb een roosje op mijn hoed."
Behalve Dikkie kent iedereen het.
Hindert niet hoor Dik, je leert het dadelijk. Loop maar gewoon mee.
Ankie mag het eerste in de kring. De anderen geven elkaar een hand en zingen terwijl ze om Ankie heen lopen.